Otyłość

Otyłość to choroba cywilizacyjna, która stanowi duże wyzwanie w obecnych czasach. Cechuje ją gromadzenie się zbyt dużej ilości tkanki tłuszczowej w wyniku dodatniego bilansu kalorycznego połączonego z siedzącym trybem życia. W ostatnich latach można zaobserwować duży wzrost otyłości wśród dzieci i dorosłych. W większości przypadków przyczyną otyłości są czynniki środowiskowe, a jedynie około 30% przypadków jest spowodowana czynnikami genetycznymi. Nieleczona otyłość grozi stłuszczeniem wątroby, chorobą refluksową i różnego rodzaju nowotworami. W tym artykule dowiesz się, jakie są przyczyny, rodzaje, skutki, sposoby leczenia i zapobiegania otyłości. 

Czym różni się nadwaga od otyłości?

Nadwaga jest stanem, w który wchodzi organizm, kiedy dostaje znacznie więcej energii z pożywienia niż tego potrzebuje. Ludzki organizm nie marnuje energii, którą dostał tylko zaczyna ją magazynować i “oszczędzać” w postaci tkanki tłuszczowej, aby móc ją wykorzystać później. Jeśli organizm nie wykorzystuje nadmiarów energii wtedy ilość tkanki tłuszczowej zaczyna narastać. U mężczyzn tkanka tłuszczowa najczęściej odkłada się w okolicach brzucha dlatego mamy do czynienia z otyłością brzuszną. U kobiet zwykle tkanka tłuszczowa odkłada się na dolnej części brzucha, pośladkach i udach. Nadwaga to znak, że z Twoim organizmem coś jest nie tak i musisz się temu bliżej przyjrzeć. Zignorowanie nadwagi prowadzi do otyłości.

Czym jest BMI i jak je mierzyć? 

Czytając poradniki związane ze zdrowym trybem życia, znajdziesz informację, żeby utrzymywać masę ciała zgodną z BMI. Jest to wskaźnik pozwalający na szybką ocenę stanu fizycznego ciała. Liczy się je według wzoru: 

masa ciała [kg] / (wzrost [m]) do kwadratu.

Zamiast liczyć swoje BMI z wzoru możesz również skorzystać z kalkulatora BMI, który policzy je za ciebie. Po wykonaniu tego działania wynikiem będzie liczba, którą należy zinterpretować i odnieść do norm BMI. 

mniej niż 16 – wygłodzenie
16 – 16,99 – wychudzenie
17 – 18,49 – niedowaga
18.5 – 24,99 – waga prawidlowa
25 – 29,90 – nadwaga
30 – 34.99 –  I stopień otyłości
35 – 39.99 – II stopień otyłości
powyżej 40 – skrajna otyłość

Pamiętaj, aby podchodzić do wskaźnika BMI z pewnym dystansem. Nie jest on bowiem wyrocznią i w niektórych przypadkach może dawać błędny wynik. Dotyczy to głównie osób, które ćwiczą i mają dużą masę mięśniową. Wtedy wysokie BMI nie oznacza otyłości czy nadwagi. 

Jakie są rodzaje otyłości?

Otyłość brzuszna – cechuje się rozmieszczeniem nadmiaru tkanki tłuszczowej w okolicach brzucha. Jest ona niebezpieczna, ponieważ prowadzi do stłuszczenia innych narządów (np. wątroby) i często występuje razem z chorobami sercowo-naczyniowymi. Figura osoby z otyłością brzuszną potocznie jest nazywana figurą jabłka.

Otyłość gynoidalna – charakteryzuje się zbieraniem się nadmiaru tkanki tłuszczowej w okolicach pośladków i ud. Jest ona mniej niebezpieczna od otyłości brzusznej, ponieważ nie prowadzi do otłuszczenia narządów.  Nie oznacza to, jednak że jest ona zdrowa, bowiem prowadzi do chorób układu krążenia, zespołu metabolicznego i bezdechu sennego.

Jakie są przyczyny otyłości?

Najczęstszą przyczyną otyłości są czynniki środowiskowe, czyli te związane z codziennym trybem życia. Należą do nich m. in.: spożywanie zbyt obfitych posiłków o zbyt wysokiej liczbie kalorii, zbyt późne jedzenie kolacji, unikanie warzyw, picie słodzonych napojów i spożywanie wysoko przetworzonej żywności. Głównie należy się skupić na liczbie kalorii spożywanych w ciągu dnia, ponieważ niezależnie od tego co będziesz spożywać możesz stać się otyłą osobą jeśli jesz za dużo. Można spożywać fast-foody i chudnąć, jak również można spożywać zdrową żywność i stać się otyłym. Dużo łatwiej jednak zachorować na otyłość jedząc niezdrowo, ponieważ niezdrowe jedzenie jest bardziej kaloryczne. Spożywając je w mniejszych ilościach nadal możesz w łatwy sposób nabrać tkanki tłuszczowej. Zaniedbywanie aktywności fizycznej również przekłada się na zwiększone ryzyko zachorowania na otyłość. Pomaga ona spalić zbędne kalorie, które organizm chciałby odłożyć w postaci tkanki tłuszczowej. Chorobową przyczyną otyłości może być zespół Cushinga, niedoczynność tarczycy lub posiadanie genu FTO. 

Jakie są skutki otyłości?

Otyłość prowadzi do wielu chorób, takich jak m.in.: cukrzyca typu 2, nadciśnienie tętnicze, zwyrodnienie stawów,  insulinooporność, dna moczanowa, kamica żółciowa, stłuszczenie wątroby, zaburzenia gospodarki lipidowej i niewydolność oddechowa. 

Jak wygląda leczenie otyłości?

Leczenie otyłości polega na dobraniu odpowiedniej diety i aktywności fizycznej. Dieta nie powinna być zbyt dużym ograniczeniem jedzenia, ponieważ wtedy bardzo trudne będzie jej utrzymanie. Unikaj bardzo restrykcyjnych diet polegających na głodówce. Odchudzanie ma polegać na zmianie nawyków żywieniowych na stałe, a nie na tymczasowym obcięciu dużej liczby kalorii. Dodatkowo odpowiednio dobrane treningi pomogą spalić tłuszcz i budować masę mięśniową, przez co będziesz wyglądać lepiej. Można również zastosować leki hamujące wchłanianie tłuszczów i zwiększające uczucie sytości. W skrajnych przypadkach stosuje się operacje chirurgiczne polegające na zmniejszeniu objętości żołądka lub stosuje się implant balonu żołądkowego. Operację stosuje się u ludzi z BMI powyżej 40 a implant u ludzi z BMI powyżej 50.

Jak zapobiegać otyłości?

W celu zapobiegania otyłości koniecznie zwracaj uwagę na to, co spożywasz i w jakich ilościach. Ogranicz wysokokaloryczne produkty, dzięki temu trudniej będzie ci przytyć. Spożywaj 4-5 małych posiłków dziennie. Zadbaj o sen i regenerację, ponieważ zbyt krótki sen zaburza wydzielanie leptyny i greliny, co powoduje zwiększenie apetytu. Unikaj palenia papierosów, picia alkoholu i zażywania substancji psychoaktywnych. Dbaj o regularną aktywność fizyczną, która pozwoli spalić zbędne kalorie. 

Jeśli chcesz zostać pacjentem naszej przychodni wypełnij deklarację wyboru lekarza a następnie przynieś ją do nas.