Ostre zapalenie trzustki

Ostre zapalenie trzustki to zaburzenie mechanizmów odpowiadających za funkcjonowanie enzymów w komórkach pęcherzykowych trzustki. Wskutek tego dochodzi do samotrawienia się tego organu lub krwotoku wewnętrznego. Trzustka jest bardzo ważna, odpowiada za produkcję i trawienie soku trzustkowego, insuliny i glukagonu. W większości przypadków ostre zapalenie trzustki wiąże się z kamicą żółciową, nadmiernym spożyciem alkoholu lub infekcją wirusową. Dolegliwość ta objawia się min. silnym bólem nadbrzusza promieniującym do kręgosłupa, nudnościami, wymiotami, wzdęciami i gorączką. W tym artykule dowiesz się, jakie są przyczyny, objawy, sposoby leczenia i zapobiegania ostremu zapaleniu trzustki.

Jakie są przyczyny ostrego zapalenia trzustki?

Ostre zapalenie trzustki ma wiele czynników, które mogą je wywołać. Najczęstszą przyczyną tej dolegliwości są: nadużywanie alkoholu, wysoki poziom trójglicerydów we krwi, urazy jamy brzusznej, zakażenie wirusem HIV, grypy, WZW i choroby pasożytnicze. Niekiedy mamy do czynienia z przypadkiem idiopatycznym, czyli takim, którego przyczyny nie jesteśmy w stanie ustalić. Takie przypadki stanowią jednak mniejszość. Warto wiedzieć, że czynnikami ryzyka wystąpienia ostrego zapalenia trzustki są również otyłość i palenie papierosów. Ostre zapalenie trzustki występuje też, jako powikłanie po kamicy nerkowej. Więcej informacji na temat tej dolegliwości znajdziesz tutaj.   

Jak objawia się ostre zapalenie trzustki?

Ostre zapalenie trzustki często bywa bagatelizowane przez chorych, ponieważ początkowe objawy są bardzo podobne do zatrucia pokarmowego. Pojawiają się: intensywne wymioty, nudności, wzdęcie, gorączka, wzmożone pragnienie i ostry ból brzucha. W niektórych przypadkach dochodzi do zaburzeń świadomości, utraty przytomności i zażółcenia skóry. Pacjenci najczęściej zauważają, że coś jest nie tak, gdy ból brzucha nabiera wysokiej intensywności, która staje się nie do zniesienia. 

Jak rozpoznać zapalenie trzustki?

Ostre zapalenie trzustki pojawia się najczęściej 30 minut po zjedzeniu posiłku lub wypiciu alkoholu. Ból ma charakter nagły i bardzo intensywny. Ważnym symptomem jest to, że podawane leki przeciwbólowe nie działają, przez co ból nie ustaje.

Jak wygląda leczenie ostrego zapalenia trzustki?

Gdy pojawią się objawy charakterystyczne dla ostrego zapalenia trzustki konieczna jest wizyta w szpitalu. Leczenie rozpoczyna się od wywiadu z pacjentem, przeprowadzenia badań laboratoryjnych i monitorowania stanu zdrowia pacjenta. W trakcie pobytu w szpitalu podawane są dożylnie leki przeciwbólowe i wprowadzona zostaje głodówka. W momencie ustąpienia nudności, wymiotów i intensywnego bólu brzucha pacjent może spożywać pokarmy doustnie. Takie leczenie dotyczy 80% przypadków ostrego zapalenia trzustki, a pobyt w szpitalu nie trwa dłużej niż kilkanaście dni. W niektórych przypadkach dochodzi do ciężkiego stanu zdrowia pacjenta i ryzyka pojawienia się powikłań innych narządów (nerek i płuc), wtedy konieczny jest pobyt pacjenta na oddziale intensywnej terapii lub chirurgii. 

Dieta po powrocie ze szpitala 

Gdy dostaniesz wypis ze szpitala i wrócisz do domu po przeprowadzonym leczeniu ważne jest wprowadzenie odpowiedniej diety, która nie będzie obciążała trzustki. Koniecznie należy usunąć z diety nabiał, mięso, pieczywo, gruboziarniste kasze oraz owoce i warzywa powodujące wzdęcia (min. gruszki, śliwki, czereśnie, kapusta). Pomimo utrzymywania diety często pojawiają się zaburzenia pracy układu pokarmowego, co wynika z wywołanych wcześniej uszkodzeń trzustki. 

Jak zapobiegać ostremu zapaleniu trzustki? 

W profilaktyce ostrego zapalenia trzustki bardzo istotne jest unikanie używek. Należy również zadbać o lekkostrawną i niskotłuszczową dietę zawierającą małą ilość białego pieczywa. Częstym czynnikiem wywołującym tę dolegliwość jest alkohol, dlatego warto ograniczyć jego spożycie. Osoby, które przeszły ostre zapalenie trzustki nie powinny w ogóle spożywać alkoholu. Należy utrzymywać masę ciała zgodną z BMI, ponieważ pozwala to zapobiec kamicy żółciowej, której następstwem jest ostre zapalenie trzustki. Aby obliczyć swoją prawidłową masę ciała skorzystaj z kalkulatora BMI.